De vrouwen

Les épouses attendent des nouvelles, Bruxelles, 1914

HARDHANDIGE VERHOREN. Philippine V. wordt in Brussel geboren en is 43. Ze is niet getrouwd en van beroep is ze hoedenmaakster. Ze woont in Sint-Gillis. In 1917 wordt ze gearresteerd wegens spionage en geïnterneerd in de gevangenis van Sint-Gillis. Philippine werkt voor de Belgische en Engelse inlichtingendiensten. Op 20 april 1917 wordt ze ontmaskerd en gearresteerd. Tot 12 juni wordt ze geïnterneerd in de gevangenis van Sint-Gillis. Dertien dagen lang wordt ze in eenzame opsluiting gehouden en zowel overdag als ‘s nachts verhoord. Het weinige voedsel dat ze krijgt, is van slechte kwaliteit. Na haar gevangenschap kampt ze met ernstige ademhalingsstoornissen en uitputtingsverschijnselen. Ze moet overvoed worden en kan tien maanden lang niet werken. 

In 1949 is ze zo wanhopig dat ze een brief stuurt naar de koning :

Tijdens de oorlog van 1914-1918 werd ik gevangengehouden in de gevangenis van Sint-Gillis (...). Ten gevolge van die gevangenschap heb ik pernicieuze anemie opgelopen, waar ik nog regelmatig last van heb. Ik maakte deel uit van de Belgische en Engelse inlichtingendiensten, die mijn verdiensten hebben erkend door mij (...) het Burgerlijk Kruis 14-18 2e klasse (...) en de British Medal toe te kennen. Nooit eerder heb ik wie dan ook om bijstand gevraagd (…). Ik ben nu 74 jaar oud en heb niemand meer die mij kan helpen.

 

 

GEHEIME SCHUILPLAATS TER BESCHIKKING. Maria V. wordt op 9 september 1890 in Rollegem geboren en woont in Kuurne. Ze is verzetsstrijdster en helpt de geallieerde legers. In 1915 wordt ze gearresteerd en in verschillende Belgische gevangenissen geïnterneerd. 

Maria helpt mensen die dwangarbeid moeten verrichten, door ze te verbergen. Verder bekommert ze zich om vluchtelingen, die ze helpt om via Frankrijk de Nederlandse grens over te steken. Op beschuldiging van spionage wordt ze in november 1915 en in 1917 door de Duitsers gearresteerd. 

 

EEN  FAMILIE IN WOELIGE WATERS. Louis G., mecanicien, is op 27 juli 1870 in Brussel geboren. Hij is gehuwd met Louise H., die op 10 april 1872 in Hoei geboren is. Ze wonen in Gembloux en hebben vier kinderen: Marguerite (°1887), Jean (°1900), Myriam (°1905) en Robert (°1909). In februari 1916 wordt niet alleen Louis geïnterneerd, wegens verzetsfeiten, maar ook zijn vrouw en zijn dochter Marguerite worden gevangengenomen.

Louis zit vast van 11 februari 1916 tot 11 november 1918, in de gevangenis van Namen, Reinbach, Kassel-Wehlheiden en Vilvoorde. Hij wordt gearresteerd op verdenking van spionage: hij zorgt voor het vervoer van post die Nederland binnenkomt, hij ronselt jonge mensen uit Gembloux en spoort hen aan om aan de zijde van het leger te strijden, en hij helpt hen om de Nederlandse grens over te steken. Een Duitse Krijgsraad veroordeelt hem tot twee keer de doodstraf omdat hij jongeren naar Nederland heeft gebracht, en tot drie jaar en drie maanden voor het vervoer van brieven.

 

STILTE. Zijn vrouw Louise wordt een dag eerder gearresteerd. Ze wordt schuldig bevonden omdat ze de activiteiten van haar man niet heeft gemeld. Viereneenhalve maand lang wordt ze gevangengehouden, eerst in Namen, later in Duitsland. Marguerite, de dochter van Louis, ondergaat hetzelfde lot als haar moeder. Ze wordt 67 dagen lang in Namen gevangengehouden omdat ze haar vader niet wil verraden.  

SLAGEN EN VERWONDINGEN. Alle  drie komen ze zwaar verzwakt door de gevangenschap weer naar huis. Louis werd tijdens het vooronderzoek geslagen en mishandeld. Zijn vrouw en dochter kampen maandenlang met extreme zwakte.

 

Ik besef tot mijn vreugde dat ze mij bij hun arrestatie (...) hadden kunnen verraden, door mijn naam te geven die onder de schuilnaam “Laf” vermeld stond in de valies die door de Duitsers in beslag werd genomen. Ze lieten zich liever veroordelen.

 

DRIE GENERATIES VAN VERZETSSTRIJDERS. Pauline D. wordt op 24 juli 1855 in Wezembeek geboren. Ze is de weduwe van Jean V. en verkoopt meubels. Samen met haar dochter Joséphine en haar kleindochter Rose vervoert ze spionnagepost van België naar Nederland. Deze brieven gaan over de spoorwegen en worden overgemaakt aan de afgevaardigde in Nederland van de Minister van het spoor, de post en de telegrafie.

Pauline, Joséphine en Rose twijfelen geen ogenblik, hoe gevaarlijk hun missie ook is. Ze brengen militaire verslagen over de Duitse installaties aan het front van België naar Nederland. Alle drie worden ze op 29 september 1915 gearresteerd. Jaime Mir, hun contactpersoon, getuigt vlak na de oorlog van hun vaderlandsliefde. 

 

 

VEROORDEELD. Op 20 januari 1916 worden Pauline, Joséphine en Rose meegenomen en voor de Krijgsraad van Antwerpen gebracht. Pauline wordt veroordeeld tot twee jaar gevangenis, de inbeslagname van al haar eigendommen en 2000 mark boete. Joséphine en Rose worden veroordeeld tot één jaar gevangenis. Pauline komt eerst terecht in de gevangenis van Sint-Gillis en Antwerpen, later in Siegburg. Op 18 januari 1918 wordt ze vrijgelaten, ze is nog slechts een wrak. 

 

 

Andere verhalen